به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از فارس؛ به مناسبت میلاد حضرت زینب -سلام الله علیها- گفت‌وگویی با دکتر محمدحسین رجبی دوانی، محقق و کارشناس تاریخ اسلام انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
دلایل عدم انعکاس فضایل اهل بیت در تاریخ
به سبب اینکه حاکمیت‌ها، اولاً خلافت‌هایی غاصب به شمار می‌رفتند و ثانیاً مخالف شیعه و شیعیان بوده‌اند، تلاش آنها بر این بوده تا فضائل اهل بیت (ع) انعکاس پیدا نکند و نسبت به آنها شناختی در جامعه پدید نیاید. علاوه بر آن به سبب در حال تقیه بودن شیعه، بسیاری از مورخان تاریخی شیعه امکان نگارش فضیلت‌ها و آموزه‌ها از سیره اهل بیت (ع) را نداشته‌اند.
عمده مطالبی که در خصوص وجود مقدس حضرت زینب (س) نقل شده، همراهی ایشان با حضرت سید الشهدا (ع) در قیام عاشورا است که با توجه به اینکه قیام عاشورا علیه حاکمیت بنی‌امیه بوده و توجه تاریخ نگاران را به خود جلب کرده بخش‌هایی از سخنان حضرت زینب (س) در منابع تاریخی نقل شده است.
نقش مهم حضرت زینب در سعادت و هدایت جامعه اسلامی
آن حضرت به عنوان پیام رسان واقعه کربلا و تداوم بخش راه امام حسین (ع) شناخته می‌شود. به جرأت می‌توان گفت حضرت زینب (س) اگر نبود و اگر اقدامات کوبنده آن حضرت وجود نداشت، واقعه کربلا در حادثه روز عاشورا محو و دفن می‌شد و انعکاسی در سطح تاریخ پیدا نمی‌کرد. از این حیث حضرت زینب (س) نقشی بسیار مهم در ارتباط با سعادت و هدایت جامعه اسلامی ایفا فرموده است.
سخنرانی کوبنده در مجلس عبیدالله بن زیاد که این حاکم خبیث، مغرور، پر مدعا و مهیب را در برابر چشم بزرگان حکومتی در هم می‌پیچید و خوار و تحقیر می‌کند تا جایی که ابن زیاد چنان از تحقیر خود به خشم آمد فرمان قتل حضرت زینب (س) را داد ولی موفق به آن نشد و بعد هم سخنرانی حضرت زینب (س) و خطابه‌ای که در مجلس یزید دارد و آنجا هم چنان با قدرت ایمانی خود یزید را می‌کوبد که فضای مجلس تغییر پیدا می‌کند و علیه بنی امه و یزید می‌شود، تمام اینها مقاطعی است که از حضور و صلابت حضرت زینب (س) در تواریخ بیان شده است.
همچنین از حضرت زینب (س) سخنانی در بازگشت به مدینه و حرم حضرت رسول اکرم (ص) و عرض تسلیت به آن حضرت آمده است و بیش از این مطلبی در منابع نمی‌بینیم.
عدم بروز و ظهور شخصیت علمی حضرت زینب (س) در تاریخ
بهترین تعبیر را می‌توان کلام مقدس حضرت امام سجاد (ع) خطاب به عمه بزرگوار خود دانست که وقتی کاروان اسیران آل الله را وارد کوفه کردند و مردم کوفه به تماشا آمده بودند با سخنانی که حضرت زینب (س) بیان داشت و فضای کوفه را به شدت دگرگون کرد امام سجاد (ع) خطاب به آن حضرت می‌فرماید: «أنتِ بِحَمدِ اللّه‌ِ عالِمَةٌ غَیرُ مُعَلَّمَةٍ، فَهِمَةٌ غَیرُ مُفهَّمَةٍ» یعنی تو ای عمه جان بحمدالله دانشمندی هستی که معلم ندیده‌ای و فهمیده‌ای هستی که کسی تو را فهم نیاموخته است. یعنی آن وجود مقدس مانند معصومین (ع) و ائمه دارای علم و فهم الهی بوده است که نیاز به معلم نداشته است.
حضرت زینب (س) علاوه بر این فضیلت بزرگ که از نظر علمی و معرفتی امام سجاد (ع) بر آن وجود مقدس بر می‌شمرد بهره‌گیری از محضر جد بزرگوارش رسول اکرم (ص) و مادر عظیم الشان ایشان حضرت فاطمه زهرا (س) و پدر عالی قدرش امیرمومنان (ع) و برادران عزیزش امام حسن (ع) و امام حسین (ع)، آن حضرت را به درجه عظیمی از علم و معرفت رسانده بود که متأسفانه موقعیت برای بروز و ظهور این مقامات برجسته پدید نیامد. کما اینکه برای امامان ما هم در اغلب دوران ۲۵۰ ساله حضور ائمه اطهار (ع) چنین بود.
همراهی با ولایت در همه مقاطع زندگی
امیرالمومنین (ع) در دوران خلافت خود مرکز حکومت را از مدینه النبی به کوفه تغییر می‌دهد و در این امر، حضرت مستقیم از مدینه به سمت کوفه نرفت بلکه برای مقابله با فتنه ناکثین و پیمان شکنان از مدینه به سوی بصره رفتند. هدف مقابله با این فتنه بود که بعد از سرکوب این فتنه گران، امیرالمومنین (ع) به کوفه می‌رود و دیگر به مدینه باز نمی‌گردد.
جالب اینجاست که حضرت زینب (س) همراه با همسر و فرزندان خود مدینه را ترک می‌کنند و به کوفه می آیند. در حقیقت در پی یاری ولایت و همراهی ولایت هستند و زندگی خود را بر این مبنا ترسیم کردند و لذا می‌بینیم بعد از شهادت امیرالمومنین (ع) و صلح امام حسن مجتبی (ع) وقتی امام زمان که امام مجتبی (ع) هستند کوفه را ترک کرده و به مدینه باز می‌گردند حضرت زینب (س) پابه پای ولایت از کوفه به مدینه بازگشته و در کنار صاحب ولایت مستقر می‌شود.
حضور به موقع و وظیفه شناسی از درس‌های زندگی حضرت زینب (س) است
مهمترین درس از زندگی حضرت زینب (س) شناخت زمانه و عمل به تکلیف خود و نهراسیدن از مشکلات و سختی‌های دفاع و عمل به تکلیف است.
مهمترین تکلیف برای حضرت حمایت و دفاع همه جانبه از صاحبان ولایت در زمان حیات خود بود. چه پدر بزرگوار ایشان امیر المومنین (ع) و چه برادران عظیم القدرش امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و چه در محضر برادرزاده اش حضرت امام سجاد (ع).
بخاطر دفاع و همراهی با ولایت زندگی خود را در مدینه رها کرده و به کوفه می‌آید و در دوباره کوفه را رها کرده و به مدینه می‌رود و بعد از اینکه امام حسین (ع) در معرض خطر است و در مهاجرت از مدینه به مکه و از مکه به سوی کوفه که به کربلا ختم می‌شود پا به پای ولایت همراهی کرده و سختی‌ها را به جان می خرد و در این وظیفه اندک تردیدی ندارد و یک قدم هم عقب نمی‌نشیند.
بزرگترین درس وظیفه شناسی و حضور به موقع برای انجام تکلیف و نهراسیدن از سختی‌هاست که حضرت زینب (س) عهده دار آن بودند. هیچ تکلیفی بالاتر از شناخت ولایت، همراهی با ولایت و دفاع از آن نیست.
